SKOLYOZ (Idiopatik) SORUNSALINI ANLAMAK
Adölesanlarda görülen idiopatik (nedeni bilinmeyen) skolyoz (AIS), puberte döneminde çocukları etkileyen, omurganın lateral kayması (en az 10 derece) ve vertebral rotasyon gibi 3 boyutlu (sagittal, frontal ve transvers plan) yapısal deformasyonlar olarak tanımlanmaktadır (Hawes ve O’Brien, 2006; Asher ve Burton, 2006; Bassani et al., 2008; Lonstein, 2006). AIS yatkınlık faktörleri olarak, gelişme dönemindeki bağ doku anomalileri, iskelet, kas ve nörolojik rahatsızlıklar gösterilmesine rağmen hala tam olarak neden meydana geldiği bilinmemektedir (Weinstein ve ark., 2008). Literatür incelendiğinde genel popülasyonda AIS görülme oranının yaklaşık %2.5 olduğu ve bu vakaların sınıflamasında ise >10 dereceden fazla bir Cobb açısına sahip olanların değerlendirildiği bildirilmiştir (Asher ve Burton, 2006; Weinstein ve ark., 2008). Kadınlarda idiopatik skolyoz (IS) görülme oranının daha fazla olduğu, her 4 kadından 1’ inde 10 dereceden büyük bir spinal eğriye sahip iken, her 5 kadından 1’ inde 30 dereceden büyük spinal eğri görüldüğü bildirilmiştir (Herring, 2002). Cobb açısı, Dr. John R Cobb (1948) tarafından spinal eğrilerin ölçülmesi ve değerlendirilmesi için kullanılmış ve bu tarihten sonra spinal eğrilerin açısı bu isimle adlandırılmıştır. AIS gelişme riskleri açısından özellikle bazı faktörler daha yüksek spinal kavis ilerlemesine neden olabilmektedir. Bu risk faktörleri arasında özellikle 10-12 yaş kadınların menarş görülmeme (ilk menstrurasyon görülme dönemi), torasik kavislerin görülmesi (>25 dereceden büyük olması), 0-1 Risser işaretinin (Risser Sign: Joseph C. Risser (1958) tarafından, spinal iskeletin iliak apofizinin ossifikasyonuyla (kemikleşmesi) ilişkili olan ve adölesan skolyozu hakkında bilgi veren önemli bir işarettir) olması ve muhtemel büyüme potansiyelleri sayılmaktadır (Ascani ve ark., 1986; Asher ve Burton, 2006; Weinstein ve ark., 2008, 1983).
IS ile bazı problemlerin yüksek düzeyde ilişkili olduğu vurgulanmaktadır. Bu problemler arasında sıklıkla sınırlı iş fırsatı, sosyal izolasyon ve düşük evlilik oranı gösterilmektedir (Reamy ve Slakey, 2001; Corrasco ve Ruiz, 2014). Ayrıca, IS için vücut imajı ve stres seviyesi üzerine negatif etki edebileceği de vurgulanmaktadır (Matamalas ve ark., 2014; Leszczewska ve ark., 2012). IS progresyonu sırasında sırt ağrısı, azalmış mobilite ve akciğer fonksiyonu, postüral stabilizasyon kayıpları, kas kuvveti imbalansı, elektromyografik aktivitede değişme potansiyeli, torasik ve lomber ağrı artma potansiyeli ve bazı dejeneratif intervertebral disk hastalıklarının görülebileceği bildirilmiştir (Sevastikoglou ve ark., 1976; Nault ve ark., 2002; Chen ve ark., 1998; Pialasse ve ark., 2015; Bonorino ve ark., 2007; Dudin ve Pinchuk, 2009; Kwok ve ark., 2015; Danielsson ve ark., 2007; Weinstein ve ark., 2003).
AIS için egzersiz stratejilerinin amacı, spinal kavislerin progresyonunun azalmasını sağlamak ve sırt ağrısı, solunum (nefes alma) problemleri, estetik/kozmetik kaygılar gibi sekonder risk faktörlerinin önlenmesi/azaltılmasını ayrıca yaşam kalitesini yükseltmektir (Weinstein ve ark., 2008; Goldberg ve ark., 1994). Bu noktada, AIS’ li kişilerin spinal kavis progresyonlarını azaltmak ve yaşam kalitelerini yükseltmek için egzersiz uygulamaları hayati önem taşımaktadır. Literatür çalışmaları, torasik kavis açısı £25 derece ve lomber (torakalomber omurga) kavis açısı £20 derece olan olgularda tek başına egzersiz uygulamalarını ancak torasik kavislerin 25-50 derece ve lomber kavislerin 20-40 derece olduğu durumlarda egzersiz ile beraber destek yöntemlerin kullanılabileceğini tavsiye etmektedir (Weinstein ve ark., 2008; Wong ve ark., 2008; Mordecai ve Dabke, 2012; Weinstein ve ark., 2013). Başka bir araştırmada, Cobb açısı ve progresyon oranı üzerinde egzersiz uygulamalarının faydalı olabileceği vurgulanmaktadır (Negrini ve ark., 2008). Bu noktada, literatür, egzersiz uygulamalarının skolyoz progresyonu üzerine etki düzeyinin ne olduğu sorunsalının cevaplamaya çalışmıştır. Özellikle, Romano ve ark., tarafından yürütülen “Sistematik Cochrane Derlemede” spesifik skolyoz egzersiz uygulamalarının etkinliği belirlenmeye çalışılmıştır. Bahse konu bu çalışmada AIS için spesifik skolyoz egzersiz uygulamalarını tavsiye eden güçlü kanıtlara sahip tavsiyelerin yetersizliği bildirilmiştir (Romano ve ark., 2013). Aynı çalışmada, yalnızca zayıf kanıtlara sahip bir literatür örneğinde (düşük kaliteli), egzersiz uygulamalarının elektrostimülasyon, traksiyon ve postürel uygulamalardan daha efektif olduğu vurgulanmıştır. Benzer şekilde, Negrini ve ark., tarafından spinal kavislerin progresyonunun önlenmesi için fiziksel aktivitenin etkinliğini gösteren güçlü kanıtların olmadığı iddia edilmiştir (Negrini ve ark., 2003). Fakat tüm bu negatif bulgulara rağmen, güncel literatür derlemelerde, Cobb açısı, gövde rotasyon açısı, torasik kifoz açısı ve lomber lordoz açısının azaltılması ve yaşam kalitesinin arttırılmasında egzersiz stratejilerinin orta-kalite kanıtlara sahip etkinliği olduğu rapor edilmiştir (Anwer ve ark., 2015; Negrini ve ark., 2008; Monticone ve ark., 2014; Kuru ve ark., 2015; Diab, 2012; Weiss ve ark., 2002; Fusco ve ark., 2011).
Referanslar
Negrini, G. Antonini, R. Carabalona, and S. Minozzi, “Phys- ical exercises as a treatment for adolescent idiopathic scoliosis. A systematic review,” Pediatric Rehabilitation, vol. 6, no. 3-4, pp. 227–235, 2003.
Romano, S. Minozzi, F. Zaina et al., “Exercises for adolescent idiopathic scoliosis,” Spine, vol. 38, no. 14, pp. E883–E893, 2013.
Negrini, J.-C. De Mauroy, T. B. Grivas et al., “Actual evidence in the medical approach to adolescents with idiopathic scolio- sis,” European Journal of Physical and Rehabilitation Medicine, vol. 50, no. 1, pp. 87–92, 2014.
Negrini, C. Fusco, S. Minozzi, S. Atanasio, F. Zaina, and M. Romano, “Exercises reduce the progression rate of adolescent idiopathic scoliosis: results of a comprehensive systematic review of the literature,” Disability and Rehabilitation, vol. 30, no. 10, pp. 772–785, 2008.
Monticone, E. Ambrosini, D. Cazzaniga, B. Rocca, and S. Ferrante, “Active self-correction and task-oriented exercises reduce spinal deformity and improve quality of life in subjects with mild adolescent idiopathic scoliosis. Results of a ran- domised controlled trial,” European Spine Journal, vol. 23, no. 6, pp. 1204–1214, 2014.
Kuru, ̇I. Yeldan, E. E. Dereli, A. R. Ö zdinc ̧ler, F. Dikici, and ̇I. Colak, “The efficacy of three-dimensional Schroth exercises in adolescent idiopathic scoliosis: a randomised controlled clinical trial,” Clinical Rehabilitation, 2015.
A. Diab, “The role of forward head correction in manage- ment of adolescent idiopathic scoliotic patients: a randomized controlled trial,” Clinical Rehabilitation, vol. 26, no. 12, pp. 1123– 1132, 2012.
R. Weiss, I. Heckel, and C. Stephan, “Application of passive transverse forces in the rehabilitation of spinal deformities: a randomized controlled study,” Studies in Health Technology and Informatics, vol. 88, pp. 304–308, 2002.
Fusco, F. Zaina, S. Atanasio, M. Romano, A. Negrini, and S. Negrini, “Physical exercises in the treatment of adolescent idio- pathic scoliosis: an updated systematic review,” Physiotherapy Theory and Practice, vol. 27, no. 1, pp. 80–114, 2011.
L. Weinstein, L. A. Dolan, J. C. Cheng, A. Danielsson, and J. A. Morcuende, “Adolescent idiopathic scoliosis,” The Lancet, vol. 371, no. 9623, pp. 1527–1537, 2008.
C. Hawes and J. P. O’Brien, “The transformation of spinal curvature into spinal deformity: pathological processes and implications for treatment,” Scoliosis, vol. 1, no. 1, article 3, 2006.
A. Asher and D. C. Burton, “Adolescent idiopathic scoliosis: natural history and long term treatment effects,” Scoliosis, vol. 1, article 2, 2006.
E.Ascani,P.Bartolozzi,C.A.Logroscinoetal.,“Naturalhistory of untreated idiopathic scoliosis after skeletal maturity,” Spine, vol. 11, no. 8, pp. 784–789, 1986.
L. Weinstein and I. V. Ponseti, “Curve progression in idiopathic scoliosis,” The Journal of Bone & Joint Surgery Series A, vol. 65, no. 4, pp. 447–455, 1983.
S. Goldberg, N. E. Mayo, B. Poitras, S. Scott, and J. Hanley, “The Ste-Justine adolescent idiopathic scoliosis cohort study. Part II. Perception of health, self and body image, and participation in physical activities,” Spine, vol. 19, no. 14, pp. 1562–1572, 1994.
S. Wong, J. C. Y. Cheng, T. P. Lam et al., “The effect of rigid versus flexible spinal orthosis on the clinical efficacy and acceptance of the patients with adolescent idiopathic scoliosis,” Spine, vol. 33, no. 12, pp. 1360–1365, 2008.
S.C.MordecaiandH.V.Dabke,“Efficacyofexercisetherapyfor the treatment of adolescent idiopathic scoliosis: a review of the literature,” European Spine Journal, vol. 21, no. 3, pp. 382–389, 2012.
L. Weinstein, L. A. Dolan, J. G. Wright, and M. B. Dobbs, “Effects of bracing in adolescents with idiopathic scoliosis,” The New England Journal of Medicine, vol. 369, no. 16, pp. 1512–1521, 2013.